Rijk: Animalia (Dieren)
Stam: Chordata (Chordadieren)
Klasse: Mamalia (Zoogdieren)
Orde: Eulipotyphla (Insecteneters)
Familie: Erinaceidae (Egels)
Geslacht: Atelerix (Afrikaanse egels)
Soort: Atelerix Albiventris(Witbuik egel)

Wetgeving

Vanaf Januari 2014 mogen witbuikegels niet meer worden verhandeld. Dit komt door een nieuwe positieven lijst. Verder is er geen wetgeving over het houden van deze dieren.

Herkomst en leefomgeving

De witbuikegel leeft in grote delen van Afrika, vanaf het zuidelijke deel van de Sahara tot aan Zambia. Het is een echte savanne bewoner, maar leeft ook in de drogere steppe. In het oerwoud vindt je ze niet omdat het daar te vochtig voor ze is.

Het is een nachtdier en gaat voornamelijk ‘s avonds op pad, op zoek naar eten of een partner.
Een partner zoekt hij alleen om voort te planten. Voor de rest zijn het solitaire dieren en leven ze dus alleen.

Uiterlijk

Het is een ovaalvormig diertje met een heel klein staartje, die soms niet goed te zien is. Om het staartje te kunnen zien zou je de egel op zijn rug moeten draaien, maar net als bij andere egelsoorten rolt hij zich dan vaak op tot een bal. Dit is de welbekende verdediging van een egel. Als je hem op pakt moet je geduld hebben tot de egel zich vanzelf uitrolt. Het egeltje zelf proberen uit te rollen is niet te doen, vanwege de scherpe stekels en sterke spieren. De stekels voelen niet altijd scherp. Als de dieren zich ontspannen voelen dan kan je de egel makkelijk oppakken en dan zul je merken dat de stekels geen zeer doen. Wanneer de egel zich oprolt of zijn stekels opzet staan ze stevig overeind, waardoor ze prikken.

De stekels bevinden zich over de rug en zijkanten, tot aan het voorhoofd van het egeltje. De buik is zacht met een witte vacht. Vandaar ook de naam witbuikegel. De wildkleur heeft een witte buik en bruingrijze stekels met een roomwitte punt.

De diertjes zijn er ook in het wit en verschillende bruintinten. Er zijn ook bonte egeltjes die dus witte vlekken in het stekel patroon hebben. Hij weegt tussen de 300 gram en de 600 gram en is 15 cm tot 25 cm groot en is dus kleiner dan de egel die we in europa hebben. Deze weegt tot aan de 1200 gram en is rond de 25cm tot 35cm groot.

Gedrag

Overdag rust de egel onder boomstronken,tussen gras of in holen. ‘s Nachts gaat hij op zoek naar voedsel zoals; eieren, insecten, hagedissen, vruchten en kleine zoogdiertjes. Tijdens het zoeken naar voedsel kan de egel grote afstanden afleggen.

Huisvesting

Als huisvesting voor de witbuikegels kan gedacht worden aan een terrarium of aquarium.

Belangrijk is ieder geval dat de temperatuur niet onder de 15 graden Celsius komt. Dit kan levensgevaarlijk zijn voor deze dieren. Ze kunnen er dood aan gaan.Een optimale temperatuur is minimaal 20 graden Celsius voor de nacht en een temperatuur van 25 graden Celsius overdag.

Dus mocht je kiezen voor een aquarium als huisvesting moet je hier wel rekening mee houden dat je de temperatuur vast kan houden door bevoordeeld een deksel op het aquarium te maken.

Voor de afmetingen van het bodemoppervlak kun je het best een minimum aanhouden van 100cm bij 50cm. Eigenlijk geldt, net als voor alle dieren, hoe groter hoe beter. De hoogte maakt niet zo gek veel uit een cm of 40 of 50 is hoog genoeg. Je zou het ook hoger kunnen maken en verschillende niveaus kunnen aanbrengen door een extra verdieping erin te maken. In een aquarium is dit wel moeilijker met schoonmaken omdat je van bovenaf erin moet en niet, zoals bij een terrarium, aan de voorkant.

De bovenstaande maten zijn overigens wel maten voor 1 egel. Je zou er een 2^debij kunnen laten lopen, maar het zijn solitair levende dieren dus dit kan fout gaan. Zet in ieder geval nooit 2 mannen bij elkaar.

Een mannetje en een vrouwtje bij elkaar kan, maar zodra er jongen zijn kunnen ze niet bij elkaar blijven. Het mannetje eet de jongen op en door de stress kan het vrouwtje ook haar jongen opeten. Als je meerdere dieren in één verblijf wilt houden, zorg dan dus dat het vrouwtjes zijn.

Houdt ook rekening met voldoende ventilatie.In een terrarium is dit vaak al geregeld met luchtroosters, een aquarium heeft natuurlijk een open bovenkant. Hierdoor verlies je wel veel warmte dus zou je dit moeten afdekken en daar dan iets van een ventilatie roostertje in kunnen maken. Zorg altijd dat de dieren niet op de tocht staan, hier kunnen ze niet tegen.

Als bodembedekking kan je gebruik maken van fijne beukensnippers, zaagsel, hooi, stro, kattengrit of kranten. Let er altijd wel op dat de bodembedekking niet te stoffig is of samen klontert. Kattengrit heeft namelijk nog wel eens de neiging om samen te klonteren. Voor al deze soorten bodembedekking geldt dat het zijn voor en nadelen heeft.

Zaagsel kan soms wat stoffig zijn, maar de egels liggen er graag in en er is makkelijk aan  te komen. Kranten zijn makkelijk te verschonen, maar zien er wel minder leuk uit in het verblijf. Hooi en stro hebben als nadeel dat ze aan de stekeltjes kunnen blijven hangen en het dier er in verstrikt kan raken, maar de dieren kunnen er wel goed onder schuilen. Beukensnippers zijn goed, maar soms wel aan de duurdere kant. Dit ziet er wel leuker uit in het verblijf dan bijvoorbeeld een krant.

Als verdere inrichting moet je natuurlijk denken aan een schuilplek voor de egel. bijvoorbeeld een kaagdierhuisje, een stuk schors of pvc pijp. Mijn egels vonden een handoekje al helemaal geweldig! Een houtstronk kan ook maar zorg wel dat de dieren er niet kunnen vast komen te zitten.

Per dier heb je minimaal 1 schuilplek nodig dus voor 2 dieren heb je ook minimaal 2 schuilplekken nodig. Dit omdat het solitair levende dieren zijn.

Witbuikegels lopen veel. Hier moet je wel rekening mee houden. Als extra beweging kan je een loopwiel in het verblijf plaatsen. Deze moet wel minimaal 30 cm in diameter zijn, anders kunnen ze hun rug bezeren.

De dieren zijn, aangezien het nachtdieren zijn, voornamelijk ‘s nachts actief. Overdag als je gaat voeren laten ze zich ook zien, maar ‘s avonds gaan ze echt aan de wandel. Hou hier rekening mee als je de dieren op je slaapkamer wilt houden.

De dieren poepen vaak in een zelfde hoek of langs één kant. Je zou een cavia- of konijnentoilet in die hoek neer kunnen zetten met wat uitwerpselen erin van de egel, zodat hij ruikt dat het wel zijn eigen “stekkie“ is.

Door het verblijf heen kan je af en toe ook wel een drolletje verwachten. Helemaal zindelijk zijn ze dus niet. Vaak zie je dat als je iets nieuws in het verblijf plaats, de dieren eraan likken en vervolgens hun eigen stekels gaan likken. Waarom egels dit doen is niet bekend. Misschienheeft het iets te maken om hun stekels een vieze smaak te geven, zodat ze minder aantrekkelijk zijn voor roofdieren.

Ook horen een drink bakje en een etensbakje aanwezig te zijn. Je kan in plaats van een drinkbakje ook een flesje ophangen. De egel moet hier wel uit leren drinken, dus haal niet meteen het drinkbakje weg. Zolang je hem/ haar nog niet heb zien drinken uit het flesje heb je kans dat, als je het bakje weg haalt, het diertje niks meer drinkt en dus kan uitdrogen.

Zorg er met bakjes voor dat ze laag bij de grond staan en niet makkelijk om te gooien zijn. Anders kan je de bakjes misschien ergens op vast maken of ergens tussen klemmen.

Zorg elke dag voor vers voer en vers drinkwater.

Als andere verzorging behalve voer en water kan je elke dag de drolletjes weg halen.

Hierdoor blijft het verblijf wel iets schoner. Als je dit niet doet moet je elke week wel het verblijf schoonmaken anders gaat het behoorlijk stinken.

Verzorging

Behalve elke dag vers voer en water hebben de witbuikegels ook andere verzorging nodig.

Het zijn carnivoren, dus stinkt hun poep ook erger als dat van andere dieren. Hierdoor moet je zeker 1 x in de week het verblijf schoonmaken. Verder kan je 1 x in de maand het hele verblijf grondig schoonmaken met een sopje, laat het wel eerst helemaal uitdrogen voor je er nieuwe bodembedekking inlegt en de egel terug zet in zijn verblijf.

Ook moeten egeltjes ontwormd worden. Het is nodig omdat ze ook levende diertjes te eten krijgen, waardoor ze eitjes kunnen binnen krijgen en die dan weer wormpjes gaan vormen in de egel.

Hiervoor kun je het beste Stronghold Kitten gebruiken. Dit is te halen bij de dierenarts.

De dosering van de Stronghold is per 100 gr. dier 1 druppel. Dus als je een egel hebt van 400 gram geef je 4 druppels.

Weeg je egel ook regelmatig. Hierdoor kan je zijn gewicht in de gaten houden en heb je het snel door als hij veel gewicht verliest omdat hij bv ziek is. Zo kan je ook in de gaten houden of hij juist niet te zwaar wordt of drachtig is.

Overgewicht is wel een probleem voor de egeltjes want ze kunnen er vroegtijdig door sterven. Als het egeltje zich niet meer goed kan oprollen is het te dik maar dit is ook te zien want, dan zie je een dikke ronde buik terwijl er geen jongen komen.

Mocht je egel te zwaar zijn moet je hem extra laten bewegen zodat hij meer verbrandt en hem overzetten op een lichter dieet.

Bijvoorbeeld Royal Canin Light 38. Hou dit vol tot dat de egel weer op gewicht is en zich ook normaal kan oprollen. Het gewicht ligt tussen de 300 gram en de 600 gram.

Voeding

Als voer kun je het beste een basis van kattenbrokken geven van Royal Canin fit 32. Als je egel op dieet is kan je Royal Canin Light 38 geven.

Dit is slechts een basis en wil niet zeggen dat je dit alleen maar kunt voeren. Een witbuikegel is een carnivoor en eet in het wild; insecten, wormen, slakken, eieren en andere kleine dieren.

Er bestaat ook een compleet egelvoer. Dit zou je ook kunnen geven.

Als aanvulling op het dieet kun je extra insecten voeren zoals; meelwormen, moriowormen, sprinkhanen, krekels en wasmotlarven. Verder kunnen ook nestmuizen gegeven worden, net zoals fruit. Fruit moet wel met mate gegeven worden en je egel moet het willen eten; sommige lusten het niet en laten het dus ook liggen.

Wanneer de egeltjes drachtig zijn moet het voer worden aangepast.

Ze hebben niet alleen méér voer nodig, maar ook voer met een hoog eiwit gehalte, omdat ze jongen aan het produceren is en daarna ook zoogt waarvoor extra energie nodig is. Mocht je dit niet geven is er een grote kans dat de moeder een andere eiwit bron tot zich neemt; namelijk de jonge egeltjes en dat is niet de bedoeling.

Bij het voeren van insecten, slakken en wormen moet je altijd zorgen dat de dieren gekweekt zijn. Wilde insecten en ander voer uit de tuin bevatten vaak ziektes.

Voortplanting

Als je witbuikegels wilt fokken moet je als eerst natuurlijk een mannetje en een vrouwtje bij elkaar zetten. Je kan de dieren ook bij elkaar laten zitten, maar de kans dat de man interesse verliest in het vrouwtje is groot. Ook is er een risico dat, wanneer je jongen hebt, de vader ze opeet. Het vrouwtje kan dit evt. ook doen, door de stress die het mannetje geeft.

Het beste is dus om de dieren apart te huisvesten en als je wil dat ze gaan paren, het vrouwtje bij het mannetje te plaatsen. Als je het andersom doet en het mannetje in het verblijf van het vrouwtje zet, is hij meer bezig met het verkennen van zijn nieuwe omgeving dan met het vrouwtje. Je kan ze het beste 1 tot 2 weken bij elkaar zetten en dan weer scheiden.

Het is handig om het gewicht van het vrouwtje in de gaten te houden. Mocht ze niet aankomen, dan is ze waarschijnlijk niet zwanger. Mocht ze zwaarder worden is het waarschijnlijk wel gelukt.

Na een draagtijd van 35 tot 40 dagen worden er jongen geboren. Je merkt dit ook aan het gedrag van het vrouwtje. Deze wordt wat afstandelijker en wil niet meer opgepakt worden. Ze slaapt ook vaker en eet meer.

Een gemiddeld nest ligt tussen de 2 en 6 jongen. In deze periode moet je heel rustig bij het verblijf zijn en zo min mogelijk verstoren. Als de moeder verstoord wordt omdat je de jongen wilt zien heb je kans dat ze ze dan opeet. Zorg dus dat de egels genoeg eten en drinken hebben, en zorg dat je de eerste week niet met je hand het verblijf in hoeft. Ook kan het helpen om een doek voor het terrarium te hangen, hierdoor zien de egels minder wat er om hun heen gebeurt.